Hành trình hơn 300 năm Đức Tin của Giáo họ Phương Đê.

Giáo họ Phương Đê (nay thuộc Giáo xứ Phạm Pháo, Giáo phận Bùi Chu) là một cộng đoàn Công giáo giàu truyền thống, với hành trình Đức Tin bền bỉ hơn 300 năm. Nơi đây không chỉ lưu giữ ký ức tôn giáo mà còn là điểm tựa tâm linh, gắn bó chặt chẽ với đời sống cộng đồng qua nhiều thế hệ.

Theo ghi chép, từ năm 1705 (Ất Dậu), tại thôn Giáp Thất – vùng đất thuộc xã Kim Đê xưa – đã có những gia đình Công giáo đầu tiên, chủ yếu thuộc hai dòng họ Bùi và Nguyễn. Đến năm 1793 (Quý Sửu), cụ Giuse Nguyễn Duy Tú đã dâng cúng ngôi nhà năm gian trên khu đất rộng 5 sào Bắc Bộ, làm nơi quy tụ và cầu nguyện cho khoảng 102 giáo dân.

Năm 1842 (Nhâm Dần), dưới thời Cha xứ Đaminh Nguyễn Văn Năng, các cụ tổ của năm khu dân cư đã đoàn kết xây dựng nguyện đường lần thứ hai tại vị trí nhà thờ hiện nay – thuộc khu Phường Nâu. Ngôi nhà nguyện dài 11m, rộng 5m, cao 4m được dựng lên, cùng với khu đất thánh rộng 1,5 mẫu. Lúc này, giáo dân đã tăng lên 180 nhân danh. Giáo họ chính thức chọn tước hiệu Quan thầy là Đức Bà Bầu Cử.

Đến năm 1865 (Ất Sửu), dưới thời Cha xứ Đaminh Trần Trọng Tứ, Đức Cha Garciacezon Khang ban sắc thành lập Giáo họ Phương Đê. Năm 1888 (Mậu Tý), ngôi Thánh đường thứ ba được khánh thành: dài 22m, rộng 9m, tường cao 2,7m, mang kiến trúc Á Đông, do cụ trùm Giuse Bùi Văn Sen đốc công dưới thời Cha xứ Đaminh Phạm Văn Luật.

Năm 1892 (Nhâm Tuất), một phần giáo dân được tách ra để thành lập Giáo họ Tân Bồi (nay là Tân Hoà – Bắc Hòa).

Quan thầy ban đầu của giáo họ là Đức Bà Bầu Cử, nhưng đến năm 1938 (Mậu Dần), do lịch phụng vụ không còn ngày kính Đức Bà Bầu Cử, Đức Cha Đaminh Hồ Ngọc Cẩn đã ban sắc đổi Quan thầy thành Đức Bà Chuộc Kẻ Làm Tôi. Đến năm 1961 (Tân Sửu), lịch phụng vụ tiếp tục điều chỉnh, và Quan thầy mới được thiết lập là Đức Maria – Mẹ Thiên Chúa, theo sắc chỉ của Đức Cha Giuse Phạm Năng Tĩnh.

Từ năm 1986 trở đi, giáo họ đã không ngừng trùng tu và cải thiện cơ sở vật chất:

• 1986: xây tháp chuông cao 6,7m.
• 1988–1992: xây tường bao và làm ghế gỗ lim trong nhà thờ.
• 2000: xây cao thêm tháp chuông 5m, mua 2 quả chuông (800kg và 500kg).
• 2004 (Giáp Thân): đại tu Thánh đường, nâng nền cao 0,8m, mở rộng mỗi bên 1,1m, giữ lại nét cổ, hài hoà với kiến trúc hiện đại. Diện tích sử dụng đạt 279,5m².
• Giáo họ có 625 nhân danh, chia thành 4 dâu: Giuse, Vinhsơn, Đaminh, Tôma.
• 2006: xây cổng Tam Quan (dài 15m, rộng 3,5m, cao 5,5m) như hiện nay.

Trải qua hơn 300 năm đón nhận Tin Mừng và 141 năm thành lập chính thức, Giáo họ Phương Đê đã có 34 đời trùm chánh – phó phục vụ cộng đoàn. Hiện nay, giáo họ còn lại 2 dâu: Giuse và Tôma, gồm 90 hộ với 314 nhân danh.

Sưu tầm & biên soạn